Чолман

#Чолман#калык#вургем#мотор#поянлык Лариса Николаевна АЛЕКСАНДРОВА Камилла да Кирилл уныкаж-влак дене. Музек ял, Краснокам район.

#Чолман#калык#вургем#мотор#поянлык Лира Михайлова, Озерка ялын уста ургызыжо. Мишкан район.

Ял илыш. Шке огыл гын, кӧ? Тынбай ял шеҥгечын изи эҥер йоген эрта. Пычырик гына вӱдшӧ пуйто корен колтымо корно дене шырчен куржеш. Тений игече кукшо, садлан эҥер манынат от шоно, ночко корем гай веле коеш. А ожно ял мучашыштышт кугу пӱя лийын. Ер гай - кумда да келге. Совет жапыште, кодшо курымын 80-ше ийла мучаштыже, тиде пӱя ик кугу йӱр деч вара каен улмаш. Уэшын пӱяш тӧчымын шотшо лийын огыл. Колхоз шолдырген, саман вашталтын… Шке семын пӱялаш шонышо-влакын вийышт ситен огыл. Пӱян кӱлешлыкше, ялын вӱд деч посна кодмыжо нигӧм утыждене тургыжландарен, ойгыртен огыл манаш гын… Калыкше эре шонен илен. Поснак лу ий утларак ончыч, кунам чодыра могырч тарваныше пожарын тул йылмыже ял мучаш марте толын шуын, чылан ончычсо пӱяштым шарналтеныт. Юмо саклыже, пожар ялыште лиеш гын, вӱдымат нигушеч налаш… Конешне, ялысе сурт да моло зданий-влакым тул деч аралаш закон шӱдымӧ почеш ситышашлык пожарный гидрант-влак улыт, водонапорный башньым ыштен шогалтыме гын, пӱя вӱдын кӱлешлыкшым огыт текшыре, огытат йод. Но кушеч яллаште гидрант? Кушеч тудын полшымыж дене вӱдым налаш, пӱяжат уке гын? Тугеже, эҥерым пӱялыманак. Тыге шонен, верысе кучем деч ятыр ийышкен нимом вучен шуктыде, ялысе калык шке тарванен. Туныктышо Н.П.Минаевам старостылан сайлымыштлан идалык наре лиеш. Тиде ӱдырамаш шкеж гаяк чолга еҥ-влак гыч инициативный тӱшкам поген. Ончычсо пӱя олмеш чодыра гай кушкын шогалше пушеҥге-влакым руэн (А тиде ик гектар кумдык веле огыл!), ты вер гыч шупшыктен луктыныт. Кажне кечын 30-40 еҥ шке кумылын полшаш ушна, пашалан шкеныштын техникыштым кучылтыт. Пашаче бригадылан ожно колхозышто кочкаш ямдылыме семын, туштак икмыняр ӱдырамаш, поварын пашажым шуктен, под йыр шогылтеш. «Ончыч оксам погаш тӱҥална,- каласкала Надежда Павловна Минаева. - Тыгай паша кугу роскотым йодеш. Кызытеш кумшӱдӧ утла тӱжем теҥгем погенна. Ӧрдыжтӧ илыше ялчына-влак поснак чот полшат, «Ме тушто огына иле, мыланна ок кӱл» огыт ман. Оксат лиеш гын, техникымат муаш, горючийжымат налаш лиеш. Кӱлешан пашалан шке кумылын пырля ушнен моштымыштлан ялчына-влаклан кугу таум ойлем». Кӧ окса дене полша, а кӧ кочкаш шолташ шылым але моло продуктым пуа. Но нуным ик йодыш тургыжландара: вер-шӧрым эрыктат, пӱям садак пӱялат, но умбакыже тудым кӧ ончаш, эскераш тӱҥалеш? Телым гын, мутлан, тушко корным эрыктыман… Верысе муниципальный объект семын тудын озаже лийшаш. А балансыш пуртыде, арендышкат налаш ок лий, закондымын ыштыме сооруженийлан шотлалташ тӱҥалеш. Чыла тидым рашемдаш да шот дене ышташ манын, мер вий дене ыштыше тӱшка Тынбай ялсовет администрацийым вуйлатыше Д.Д. Янгубаевым ӱжын ыле. Пырля чумырген кутырымек, балансыш налме йодышым мучаш марте рашемдаш Д.Д. Янгубаев районысо кучемын мланде погылан вуйын шогышо специалистше-влак деке миен каҥашаш сӧрыш. И.ГУБАЕВ. Тынбай, Мишкан район.

🙋‍♀Пионерийын кечыже вашеш Эртыше жапын шӱмыштӧ мондалтдыме кышаже Мишкан район Пӱрӧмучаш школышто пионер тулото. Ирина Саметова колтен.

Кунам моторлык верч тыршет, шкежак эн ончыч куанет! Шошо шке шокшыж дене куандараш ок вашке, но пӱртӱс садак шкенжыным налеш. Чыла уэмын, ужарген, пеледаш тырша. Тыгай жап годым айдемын чонжат вашталтышым йодеш. Тидын шотышто Изи Соказа ялыштына эркынрак гынат, но паша шолынак шога. «Реальные дела» программа дене ыштыме йоча площадкына уло гынат, тудо мемнан деч мӱндырно, Школ уремыште, верланен. Садлан Ӱлыл уремыштынак шканна ыштыме площадкынам кажне ийын уэмден, ачален шогена. Майысе кужу каныш кече-влакымат пайдалын эртарышна. Каныме да йоча-влакын модмо верыште, «Канде трактор» манын, у тӱсым пуртышна, кугу ӱстелым, теҥгыл-влакым шогалтышна да лӱҥгалтышым сакышна. Кушто кӱлеш, тушто шапалгыше тӱсым уэмден, уэш чиялтен лекна. Тыгай площадкыш логалын, шканетат рвезаҥмыла чучат, лӱҥгалтышыш шинчын, южышто «чоҥештылмет» шуэш. В. ЗАЙЦЕВА. Пӱрӧ район. Авторын колтымо фото.

#Чолман#калык#вургем#мотор#поянлык Памаш ялысе клубын коллективше. Бирск район.

#Чолман#калык#вургем#мотор#поянлык Ургызо Ольга Изибаева ешыж дене. Мишкан села.

Республикыште корным ачалыме пашам начар шуктымым таче Радий Хабиров погынымашыште вурсен ойлен. Поснак Калтаса районысо Краснохолмский - Тошто Оръямучаш корно участкын уда улмыжым ойырен палемден, тыгак Уфа-Бирск-Янаул автомашина коштмо корным да тиде корно гыч Калтаса районысо Тошто Яшыш наҥгайыше ужашым шотыш кондаш кӱлмӧ нерген каласен. Тиде корнылам удан ыштыше-влакым мутым кучаш шогалташ, штрафым тӱлыкташ да уэшын ачалыкташ шӱден. Ӱлыл снимкылаште: Тошто Яш могырыш теве тыгай корно дене коштыт.

#Чолман#калык#вургем#мотор#поянлык Калык вургем кече вашеш Светлана ИЛИКБАЕВА да Людмила ТИМИРЯЕВА шӱжарже икшывышт-влак дене. Нефтекамск олаште илат, Калтаса район Савакмарий гыч улыт.

#Чолман#калык#вургем#мотор#поянлык 1930-1950 ийласе вынер тувыр-шовыр пеш чапле. Тыгай вургемым чиет гын, кудашметат ок шукто. Кечывалым шокшат огыл, кастен йӱштӧ огыл. Сайниевмытын ешышт. Нерге, Мишкан район.